Trong mâm cơm tiếp khách và những ngày tết, thịt muối chua là món đặc sản không thể thiếu của đồng bào người Dao ở Sơn La. Món ăn khá đơn giản trong cách làm nhưng là sự độc đáo của ẩm thực người Dao.
Thịt muối chua từ xa xưa đã trở thành món ăn truyền thống mang hương vị của năm mới đối với người Dao. Cách chế biến đơn giản từ các nguyên liệu dễ kiếm như thịt heo, muối tinh và cơm tẻ. Đây là món ăn gây thương nhớ cho những người con quê hương Sơn La cũng như thực khách gần xa khi một lần nếm thử.
Chiêu đãi món đặc sản thể hiện lòng hiếu khách của gia chủ. |
Người Dao ở Sơn La cư trú chủ yếu tại các vùng núi cao thuộc huyện Bắc Yên, Phù Yên, Quỳnh Nhai và Mộc Châu với số lượng khoảng hơn 16.000 người. Họ chế biến nhiều món ăn ngon như: rượu hoẵng, cá nướng, canh bon và xôi nhuộm lá nhiều màu,... Hầu hết bà con nơi đây đều rất hiếu khách, những khi gia đình có khách quý đến chơi nhà, bên cạnh những mâm cơm đầy cá nướng, gà luộc quen thuộc thì thịt muối chua là món ăn được mang ra chiêu đãi thưởng thức.
Để có thể làm ra được một chum thịt muối chua không phức tạp nhưng lại đòi hỏi nhiều thời gian thực hiện với các nguyên liệu chế biến đơn giản là thịt heo, cơm nguội gạo tẻ và muối tinh. Thịt lợn sử dụng chọn những miếng gồm cả nạc và mỡ đem cắt thành từng miếng mỗi miếng khoảng 300g, tiếp tục dùng dao sắc để khía thành từng phần dày từ 2-3cm sao cho phần bì không bị đứt. Lúc này đem ướp thịt với muối, dùng tay chà lên từng thớ thịt thật mạnh cho muối thấm.
|
Sử dụng 1kg thịt sử dụng tương đương khoảng 1 chén cơm nguội được nấu từ gạo tẻ thơm dẻo, cơm nguội đem đi bóp nhuyễn đều vào từng tiếng thịt, khi hiện tượng sủi bọt xuất hiện thì đem xếp thịt vào chum. Việc trộn cơm nguội cần đôi bàn tay khéo léo của người chế biến. Có như vậy, thành phẩm mới lên men tốt và đảm bảo độ thơm ngon của món ăn.
Món ăn đặc biệt không thể thiếu trong hương vị ngày tết. |
Khi xếp thịt vào chum hãy đảm bảo không để khe hở, xếp đều tay đến khi thịt gần chạm miệng chum thì tiếp tục phủ lớp cơm nguội mỏng. Bịt kín miệng chum để không khí không bị lọt vào trong làm hư mẻ thịt. Chum thịt muối chua đem đặt trên một chậu tro bếp bảo quản trong 6 tháng là có thể dùng, theo kinh nghiệm thì sau khi thịt đã ngấm kỹ, phần nước mỡ có thể trào ra từ trong chum và ngấm vào chậu tro bếp là hoàn toàn bình thường.
Món thịt muối chua khi ướp lâu năm càng săn lại, thưởng thức thấy được độ giòn của thịt mỡ, độ dai sần sật của bì và vị ngọt của thịt nạc. Món ăn này có thể sử dụng kèm với các loại lá lốt, lá chát, đinh lăng, lá sung,... Thịt đặc biệt dậy mùi khó cưỡng khi được mang đi xào hoặc nướng trên bếp than.
Cảm nhận ẩm thực đậm đà bản sắc văn hóa dân tộc của người Dao. |
Với những ai có mong muốn được trải nghiệm ẩm thực ở mọi miền Tổ quốc nếu có dịp thưởng thức thịt muối chua chắc hẳn sẽ không quên được món ăn độc đáo này của người dân tộc Dao. Món ăn truyền thống, làm ấm lòng du khách, cho ta nhắc nhớ về cội nguồn về văn hóa lịch sử đa dạng của các dân tộc anh em.
Dealtoday